Turcja - Alewici protestują przeciwko religii w szkołach

Turcja: Alewici protestują przeciwko religii w szkołach

[2010-11-08 19:49:16]

W miniony weekend 6-7 listopada w stolicy Turcji, Ankarze, miał miejsce 24-godzinny "siedzący" protest zorganizowany przez alewickie stowarzyszenie Pir Sultan Abdal Kültür Etkinlikleri przeciwko przymusowym lekcjom religii w tureckich szkołach. W proteście wzięli też udział przedstawiciele innych organizacji alewickich i niezrzeszeni członkowie tej religijnej społeczności z całego kraju.

Alewici w Turcji są mniejszością religijną, licząca pomiędzy 6 a 12 milionów. Od dawana skarżą się na to, że uczniowie w szkołach państwowych są zmuszani do brania udziału w lekcjach, na których dominuje sunnicka odmiana islamu, co ich zdaniem narusza ich prawa kulturowe i religijne. Rodzice nie chcą, aby ich dzieci podlegały asymilacji w taki sposób.

Edukacja religijna w szkołach podstawowych i średnich Turcji stała się obowiązkowa po zamachu stanu w 1980 roku. Społeczność alewicka wielokrotnie występowała na drogę prawną przeciwko tureckiemu państwu do Europejskiego Sądu Praw Człowieka (European Court of Human Rights). Wreszcie w 2008 roku rząd Partii Sprawiedliwości i Rozwoju (Adalet ve Kalkınma Partisi, AKP) podjął inicjatywę w celu rozwiązania tego problemu. Jednak minister Faruk Çelik wyraził 7 listopada opinię, że lekcje religii powinny pozostać obowiązkowe, a jedynie ich program mógłby zostać przedyskutowany.

Bezpośrednią przyczyną ostatniego protestu było przyjęcie przez Narodową Radę Edukacji decyzji o zignorowaniu żądania zniesienia obowiązkowej religii, a jednocześnie o wydłużeniu okresu obowiązku szkolnego z obecnych 8 do 13 lat. Aktualnie nauka w szkole podstawowej trwa osiem lat. Po ewentualnych zmianach będzie składała się z jednego roku w przedszkolu i trzech bloków po cztery lata: edukacji podstawowej, "orientacji" i przygotowania od szkoły średniej. Decyzja Rady ma wprawdzie jedynie charakter rekomendacji dla Ministerstwa Edukacji, ale zdaniem alewitów stanowi odzwierciedlenie dwulicowej polityki rządu i jego dążeń do likwidacji prawa do kulturowej i religijnej odmienności.

Alewici są społecznością religijną i kulturową, mieszkającą głównie w Turcji. Ich postrzeganie islamu pozostaje pod dużym wpływem tengryzmu, starożytnej wiary turkickiej (jednego z nomadyjskich ludów euroazjatyckich). Alewizm uznaje się za odmianę islamu szyickiego, choć charakterystyczne dla niego wierzenia, tradycje i rytuały różnią się od tych spotykanych w innych ortodoksyjnych odłamach islamu. Prakatyki religijne odbywają się w domach zgromadzeń (cemevi), a nie w meczetach. W ceremoniach, których część stanowi muzyka i taniec, biorą udział zarówno mężczyźni, jak kobiety, i używany jest język narodowy zamiast arabskiego.

Podstawowe postulaty wyznania alewickiego to: miłość i szacunek do wszystkich ludzi (Ważną rzeczą nie jest religia, ale bycie istotą ludzką), tolerancja wobec innych religii i grup etnicznych (Jeśli zranisz inną osobę, rytualne modlitwy, które odprawiłeś, zostaną uznane za bezwartościowe), szacunek dla ludzi pracy (Największym aktem kultu religijnego jest praca), a także równość kobiet i mężczyzn (modlą się razem) oraz monogamia.

Jarosław Klebaniuk

lewica.pl w telefonie

Czytaj nasze teksty za pośrednictwem aplikacji LewicaPL dla Androida:

Xawier Woliński: Wojna handlowa USA to szansa nie tylko zagrożenie

Dawid Kański: WOŚP - substytut sprawiedliwości społecznej

Tomasz S. Markiewka: Słuszny komunikat to za mało

Filip Ilkowski: Kilka słów o Syrii

Slavoj Žižek: Powrót Trumpa oznacza, że koniec tego świata jest przesądzony

Piotr Ikonowicz: Jestem przerażony

Turcja: Alewici protestują przeciwko religii w szkołach

lewica.pl w telefonie

13 lutego: