"Financial Times" - Nowa Huta dumą PRL

"Financial Times": Nowa Huta dumą PRL

[2010-10-11 08:48:38]

Brytyjski dziennik "Financial Times" przedstawił właśnie raport na temat przyszłości nowych miast świata w Europie, Indiach, Chinach, Arabii Saudyjskiej i Ameryce Południowej. Wiele pochwał otrzymała Nowa Huta: Jeśli jakiekolwiek miejsce na świecie jest w stanie głosić dobre imię socrealizmu, to jest to Nowa Huta.

W latach 1949-51 posiadała ona status samodzielnego miasta. Obecnie pozostaje administracyjną częścią Krakowa. Dziennikarze z "FT" chwalą rozplanowanie architektoniczne Nowej Huty, w tym szerokie aleje, konstrukcję budynków, a wreszcie zapożyczony od amerykańskiego planisty Clarence'a Perry'ego projekt jednostki sąsiedzkiej. Każdą z nich miało z założenia zamieszkiwać około 6 tys. osób, dzięki czemu mogła zaspokajać podstawowe potrzeby edukacyjne i zaopatrzeniowe jej mieszkańców, jednocześnie nie tworząc gigantycznej i alienującej mieszkańców przestrzeni urbanistycznej.

"FT" cytuje wypowiedź ostatniego żyjącego planisty Nowej Huty (współtworzył też projekt nigeryjskiej Abudży), Stanisława Juchnowicza: Większość z nas była sceptycznie nastawiona do reżimu, ale wiedzieliśmy, że bez względu na to, jak potoczy się historia, to miasto nas przetrwa i dlatego projektowaliśmy dla następnych pokoleń.

Główny autor projektu Nowej Huty Tadeusz Ptaszycki tak przedstawiał założenia architektoniczne w wywiadzie, udzielonym w 1950 r. dla "Sztandaru Młodych": Poszczególne osiedla będą posiadać swoje żłobki i przedszkola. Każda zaś dzielnica otrzyma własny dom towarowy, ośrodek kultury, boisko sportowe, szkołę, kino, bibliotekę, teatr oraz lokale klubowe. W pracy nad tworzeniem projektu miasta kierowaliśmy się zasadą: dać człowiekowi pracy pełnię form wypoczynku po zajęciach.

Autorzy raportu piszą, że polscy architekci celowo szukali inspiracji w baroku, bo ten styl najlepiej oddawał polskie wartości. Siłą pracy polskich i ukraińskich, a także francuskich, belgijskich, nawet greckich robotników powstało miasto socjalnego realizmu. Choć w zamyśle niedokończone, to o wyjątkowej urodzie.

"FT" wskazuje jednak również uwagę na współczesną kondycję Nowej Huty. Miasto pozostaje według nich niedoinwestowane i wygląda na zrujnowane. Nie skorzystało - w przeciwieństwie do reszty Krakowa - z turystycznego boomu. Niektórzy jednak rozkręcili intratne biznesy, korzystając z nostalgii mieszkańców za czasami PRL. Z Nowej Huty uciekają ludzie młodzi, którzy nie widzą w niej perspektyw.

Jak mówi Juchnowicz: Miasto potrzebuje restauracji, miejsc do odpoczynku i rekreacji oraz zaplecza handlowo-usługowego. Nowa Huta jest bez życia, trzeba ją rozbudzić.

Paweł Michał Bartolik

lewica.pl w telefonie

Czytaj nasze teksty za pośrednictwem aplikacji LewicaPL dla Androida:

Katarzyna Przyborska: Czerwony Bór musi być biały. Tego wymaga polska wrażliwość

Mateusz Stolarz: Prezydent z plantacji bananów. Elity, przemoc i nowa twarz prawicy

Tomasz Markiewka: Tylko obniżka składki zdrowotnej czy już psucie państwa?

Wojtek Boliński: Lewica w Polsce boi się własnego cienia

Slavoj Žižek: Najlepsze rozwiązanie dla Europy? Pryncypialny pragmatyzm

Tomasz S. Markiewka: Niepamięć to przepis na polityczną katastrofę

"Financial Times": Nowa Huta dumą PRL

lewica.pl w telefonie

25 kwietnia: