Islandia: Wybory parlamentarne wygrała prawica

[2007-05-13 16:06:46]

Koalicja prawicowa ma obecnie 32 Þingmennów (posłów), a opozycja w całości 31. Jednak jeszcze nic nie jest przesądzone, gdyż w takim wypadku możliwa jest, chociaż to już coraz mniej prawdopodobne, koalicja Partii Niepodległościowej i Sojuszu.

Wybory te były bardzo gorące, kampania wyborcza przede wszystkim skupiła się na ekologii i rozwoju przemysłowym. Partie rządzące, a w szczególności Sjálfstæðisflokkurinn były za utrzymaniem obecnego kursu, lewicowa opozycja zaś, konsekwentnie sprzeciwiała się dalszym planom niszczenia zasobów naturalnych wyspy. Niestety jak widać to nie pomogło. Samfylkingin miał ogromne ambicje, chciał wygrać wybory, zaś jego przewodnicząca Ingibjörg Sólrún Gísladóttir (niezwykle popularna była prezydent Reykjaviku) miała zostać pierwszą islandzką premiereką. Niestety, Sojusz nie dość, że wyborów nie wygrał, to jeszcze stracił dwa miejsca w parlamencie. Obecnie w najlepszym wypadku wejdzie do koalicji z prawicą, w najgorszym zaś czeka go kolejne 4 lata na ława opozycji. Kolejnym wielkim przegranym jest współrządząca Partia Postępowa, widać dawno już minęły jej czasy świetności, kiedy była drugą najbardziej popularną partią na Islandii. I wreszcie trzeci przegrany tych wyborów to nowo utworzony Ruch Islandzki - partia najbardziej proekologiczna i centrowa, odpowiednik naszych Zielonych. Opierali się właśnie na ochronie przyrody, niestety nie otrzymali ani jednego miejsca w Alþingu.

Do wygranych śmiało można zaliczyć Ruch Lewicowo-Zielony i Partię Niepodległościową. Ten pierwszy, nazywany skrajną lewicą socjalistyczną, napewno odniósł spory sukces. Praktycznie coraz bardziej wypiera blairowski Sojusz. W marcu sondaże dawały mu ogromne poparcie rzędu 25-27 proc., jednakże ono stopniowo topniało schodząc do obecnego pułapu. Nieoczekiwanie, a może i oczekiwanie wygrała Partia Niepodległościowa. Islandczycy kojarzą ją z pewną stabilizacją, wzrostem gospodarczym, przegrywają na pewno na braku wrażliwości ekologicznej, chociaż z pewnością to się zmieni w najbliższym czasie.

Socjaldemokraci chcieli rozwoju państwa socjalnego i wstąpienia do Unii Europejskiej, co wzbudza wśród Islandczyków powszechną niechęć. W najbliższym czasie będą trwały negocjacje koalicyjne, Partia Niepodległościowa może pokusi się o sojusz z Samfylkingin, co zapewniłoby większą stabilność w parlamencie. Warto też dodać, że Islandia nigdy nie miała gabinetu mniejszościowego.

Co ciekawe, w tym roku każda z partii opublikowała program i manifest wyborczy w języku polskim. Może to w sumie nie dziwić, ponieważ Polacy są największą mniejszością na wyspie (obecnie jest ich 7 tys.) i część z nich posiada obywatelstwo Republiki Islandzkiej.

Jędrzej Niklas

12 maja odbyły się wybory parlamentarne na Islandii. Zwyciężyła rządząca obecnie centroprawicowa Partia Niepodległościowa (Sjálfstæðisflokkurinn) zdobywając 36,6 proc. głosów i 25 deputowanych do Alþingu (poprzednio 22).

Kolejne miejsca zajęli socjaldemokraci z ugrupowania Sojusz (Samfylkingin) - 26,8 proc. głosów i 18 deputowanych (poprzednio 20), radykalnie lewicowy Ruch Lewicowo-Zielony (Vinstrihreyfingin - Grænt framboð) - 14,3 proc. głosów i 9 deputowanych (poprzednio 5), liberalno-chłopska Partia Postępowa (Framsóknarflokkurinn) - 11,7 proc. głosów i 7 deputowanych (poprzednio 12), Partia Liberalna (Frjáslyndi Flokkurinn) - 7,3 proc. głosów i 4 deputowanych (poprzednio 4).

Zieloni z Ruchu Islandziego (Íslandshreyfingin) zdobyli 3,3 proc. głosów, co nie wystarczyło aby wprowadzić do parlamentu swoich przedstawicieli.

Premierem pozostanie zapewne lider Partii Niepodległościowej Geir Hilmar Haarde (na zdjęciu). Wśród możliwych scenariuszy powyborczych wymienia się albo kontynuowanie dotychczasowej koalicji Partii Niepodległościowej z Partią Postępową Jóna Sigurðssona, albo utworzenie tzw. "wielkiej koalicji" niepodległościowców z socjaldemokratami Ingibjörg Sólrún Gísladóttir.

Najbardziej zawiedzieni wyborczym wynikiem byli politycy koalicyjnej Partii Postępowej. Jón Sigurðsson - minister przemysłu w rządzie premiera Haarde - stwierdził, że jest zszokowany wynikami i, jeśli one się potwierdzą, rozważy odejście z rządu. Inny polityk Partii Postępowej - minister rolnictwa Guðni Ágústsson powiedział, że "wyniki wskazują na to, że wyborcy ukarali rząd, który zanotował największy ekonomiczny sukces w Europie".

Szymon Martys
Bartłomiej Kacper Przybylski