Agnieszka Karch: Prawa, nie przywileje

[2010-10-25 06:34:34]

Rządowe prace nad ustawą parytetową zbiegły się w czasie z brytyjską premierą filmu Nigela Cole "Made in Dagenham" oraz z czterdziestą rocznicą uchwalenia w Wielkiej Brytanii ustawy zrównującej wynagrodzenia kobiet i mężczyzn pracujących na tych samych stanowiskach. Film Nigela Cole opowiada historię heroicznej walki szwaczek z fabryki obić siedzeń samochodowych Forda o zrównanie ich pensji z pensją mężczyzn, których warunki i komfort pracy były o niebo lepsze. Dlaczego lepsze? A dlatego, jak wykrzykuje przewodząca fabrycznemu buntowi Rita O'Grady (w tej roli znakomita Sally Hawkins), że posiadali ten element anatomii poniżej pasa, którego kobietom brak. Tak, interpretacja jest poprawna: tylko dlatego, że byli mężczyznami. Niedorzeczne, nieprawdaż? A jak bardzo, jak pokazuje historia, prawdziwe.

Akcje strajkowe, liczne debaty, poruszające występy w telewizji i na zjazdach związków zawodowych, i spotkania z przedstawicielami rządu Harolda Wilsona prowadzą ostatecznie do zwycięstwa kobiet nad machiną męskiej dominacji. Rezultatem wydarzeń z 1968 roku jest podpisana dwa lata później ustawa o zrównaniu płac (Equal Pay Act 1970).

"Made in Dagenham" jest fantastycznie opowiedzianą, szalenie wzruszającą historią walki o lepszy byt. To niebywałe jak czasy szybko się zmieniają, można by pomyśleć. Sęk w tym, że czasy nie zmieniają się same, lecz pod wpływem działań uciskanej grupy.

Najważniejszą lekcją "Made in Dagenham" dla dzisiejszych kobiet i odpowiedzią na pytanie dlaczego gra jest warta świeczki, jest stwierdzenie Rity w kulminacyjnym momencie filmu, że jedyne, o co walczymy to prawa, nie przywileje (Rights, not priviledges!). W ostrej wymianie zdań z początkowo nieprzekonanym do sensu jej działań mężem, Rita ironicznie dziękuje Eddiemu za jego dobroduszność: za to, że nie znęca się nad nią, nie bije dzieci, nie wraca pijany do domu i czasem pomaga jej w domowych obowiązkach.

"Made in Dagenham" podnosi na duchu i napawa dumą z osiągnięć poprzednich pokoleń kobiet. Jednak dla polskiego odbiorcy jest również filmem smutnym. A smutnym dlatego, że wiele scen, które dla brytyjskich kobiet mają kojarzyć się z mizoginistyczną postawą z lat sześćdziesiątych, jest w kontekście polskiej polityki prokobiecej tragicznym odbiciem rzeczywistości. Stereotypy związane z ideałem kobiecości, czy rolą kobiet w społeczeństwie wciąż zakorzenione są w mentalności Polaków. Seksistowskie aluzje wciąż obecne są w mediach, reklamie, a nawet w dyskursie politycznym. Filmowa scena z kongresu związków zawodowych - sala pełna mężczyzn - do złudzenia przypomina polski parlament, czy wiele instytucji państwowych. Natomiast feminizm zbyt często kojarzy się Polakom z łakomą paszczą czyhającą na jakiś smaczny kąsek. W tle słychać szepty: Myśli, że jej się należy tylko dlatego, że jest kobietą.

Wniosek jest następujący: warto walczyć, bo jak pokazuje historia, bez walki nie ma zmiany. Gdyby nie Rita O'Grady, nie wiem czy dziś zarabiałabym tyle, co kolega z biurka obok. Nie wiem, czy gdyby nie sufrażystki z początku dwudziestego wieku, mogłabym głosować w wyborach, uczyć się, pisać. Polki nie powinny zadowalać się trzydziestopięcioprocentowym parytetem. Nie powinny być usatysfakcjonowane dopóki nie wywalczą idealnej pięćdziesiątki. Bo trzydzieści pięć brzmi jak przywilej. Pięćdziesiąt to już prawo.

"Made in Dagenham". Reż. Nigel Cole. Premiera 20 września 2010 r.

Agnieszka Karch

drukuj poleć znajomym poprzedni tekst następny tekst zobacz komentarze

lewica.pl w telefonie

Czytaj nasze teksty za pośrednictwem aplikacji LewicaPL dla Androida:

Warszawska Socjalistyczna Grupa Dyskusyjno-Czytelnicza
Warszawa, Jazdów 5A/4, część na górze
od 25.10.2024, co tydzień o 17 w piątek
Fotograf szuka pracy (Krk małopolska)
Kraków
Socialists/communists in Krakow?
Krakow
Poszukuję
Partia lewicowa na symulatorze politycznym
Discord
Teraz
Historia Czerwona
Discord Sejm RP
Polska
Teraz
Szukam książki
Poszukuję książek
"PPS dlaczego się nie udało" - kupię!!!
Lca

Więcej ogłoszeń...

24 kwietnia:

1794 - W Warszawie ukonstytuował się klub jakobinów pod nazwą Zgromadzenie Obywateli Ofiarujących Posługę i Pomoc Magistraturom Narodowym w Celu Dobra Ojczyzny.

1906 - Organizacja Techniczno-Bojowa PPS odbiła 10 więźniów Pawiaka.

1916 - Wybuch powstania wielkanocnego w Dublinie; jedną z głównych sił antybrytyjskich była socjalistyczna Irlandzka Armia Obywatelska (ICA) pod dowództwem Jamesa Connolly’ego.

1983 - Socjalistyczna Partia Austrii (SPÖ) wygrała wybory parlamentarne.

1988 - W I turze wyborów prezydenckich we Francji François Mitterrand zdobył 34,1% głosów.

2013 - Niedaleko stolicy Bangladeszu Dhaki zawalił się ośmiokondygnacyjny budynek Rana Plaza, mieszczący kilka zakładów odzieżowych. Zginęło 1127 osób, a około 2500 zostało rannych.

?
Lewica.pl na Facebooku